“Bagan hiện ra, trong tiếng móng ngựa gõ lọc cọc trên đường nhựa, giữa những tia nắng đầu tiên ngọt ngào chiếu trên những giọt sương hồng, cố đô Bagan của Myanmar hiện ra với hàng trăm ngôi đền, chùa dọc đường chúng tôi đi, đẹp như trong chuyện cổ tích”.

Đây là những lời tựa đầu tiên trong 1 bài viết của tôi từ 2 năm trước, bài viết hoàn toàn bằng trí tưởng tượng.

Hồi đó, khi được yêu cầu có một bài viết về dịch vụ roaming của Viettel, tôi đã mất hàng giờ trước máy tính để tìm kiếm tất cả các cảnh đẹp ở từng đất nước mà Viettel Global đầu tư…Và tôi dừng lại ở Bagan. Vẻ đẹp tĩnh lặng của cố đô được xây dựng từ nghìn năm, nằm giữa không gian mênh mông của thảo nguyên. Từng tấm ảnh, từng bài viết dần gợi mở một bức tranh về Bagan, huyền ảo, tĩnh lặng và trường tồn.

Thế nên, khi nhận quyết định công tác dài hạn tại Myanmar, việc đầu tiên tôi làm là đọc lại bài viết của mình, tìm lại mối duyên kỳ lạ đối với đất nước này, hay như cách nói của một người anh thân thiết ở Mytel, không phải tôi đến đây công tác, mà quay lại để trả món nợ ân tình, có thể từ nhiều kiếp trước…

Và cũng ngay khi đặt chân xuống sân bay Yangon, điều đầu tiên tôi nghĩ đến là ngay khi có cơ hội, tôi sẽ ghé thăm Bagan, phải được cảm nhận vùng đất này bằng tất cả các giác quan, để chắc chắn rằng vùng đất huyền ảo đó là có thật…

11 tiếng, quá nửa là đêm tối với những hình ảnh vụt qua ô cửa kính của chuyến xe khách chưa đủ để tôi cảm nhận hết những khó khăn của quãng đường di chuyển từ Yangon đến Bagan. Thế nhưng, khi bước xuống xe, ngồi trên chiếc tuktuk để tiến vào vùng đất này, cảm giác thỏa mãn về một giấc mơ đã thành hiện thực tràn ngập trong lòng. Những hình ảnh đã từng nhiều lần được nhìn ngắm qua màn hình bỗng hiển hiện ngay trước mặt, chuyến đi xa hơn 600km lại dường như là sự trở về.

Đứng giữa con đường đất phủ bụi vàng trong ánh nắng đầu ngày len qua hàng cây, tôi mới thật sự hiểu rằng có những điều, chỉ khi tận mắt chứng kiến, trái tim mới chịu tin là có thật.

Tiếng móng ngựa lóc cóc trên con đường nhỏ dẫn vào khu đền cổ, sương mỏng giăng nhẹ trên từng bụi cỏ như tấm khăn voan. Và rồi - trong phút chốc, khi mặt trời từ từ nhô lên - hàng trăm ngôi chùa hiện ra, như đang thức giấc sau giấc ngủ dài ngàn năm. Tôi đứng lặng, không một ngôn từ nào có thể diễn tả được cảm giác của tôi lúc này. Tất cả những gì từng tưởng tượng bỗng trở nên quá nhỏ bé so với vẻ hùng vĩ, sâu thẳm và linh thiêng đang hiện hữu trước mắt.

Ngày đầu tiên ở Bagan, tôi không ghi hình, không chụp ảnh. Chỉ đi vô định trên những con đường mòn, đợi khi hoàng hôn xuống, đứng đó, lặng lẽ nhìn ánh mặt trời trôi qua từng mái tháp, từng tượng Phật, từng con đường đất đỏ. Tôi muốn lưu giữ cảm giác ấy - không phải trong máy ảnh, mà trong ký ức. Giờ phút này, Bagan như một bức tranh đang chuyển động - nửa sáng, nửa tối, nửa thực, nửa mơ. Tôi chợt nhận ra: có những nơi, người ta không chỉ đến để ngắm, mà để lắng nghe chính mình trong tĩnh lặng của thời gian.

Cũng bằng cách chọn những con đường mòn ít người qua lại, sự cảm nhận về sự trầm mặc, tĩnh lặng ở nơi này dường như thấm vào từng tế bào, tôi ghé thăm những ngôi đền nhỏ dường như đã lâu không có người qua lại, mạng nhện, bụi phủ trên từng lối đi, chắp tay xin phép, chui qua ô cửa hẹp để leo lên tầng 2, tôi khám phá thêm những góc khác của Bagan mà chưa từng được nhìn qua trước đó.

Ngày thứ 2, tôi ghé thăm những ngồi đền, ngôi chùa nổi tiếng nhất ở đây. Lời khuyên cho tất cả mọi người là hãy bớt chút thời gian để đọc về lịch sử những nơi mà bạn sẽ ghé thăm vì có những câu chuyện thực sự thú vị và điều đó sẽ khiến chuyến thăm quan của bạn ý nghĩa hơn rất nhiều.

Ví như ghé thăm Dharmayangyi - ngôi chùa lớn nhất Bagan. Ngôi chùa được xây dựng bởi vị vua bạo lực đã giết cả vua cha, anh trai để chiếm ngôi, rồi sau đó lại bị ám sát bởi tay những sát thủ đến từ Ấn Độ, trả thù cho sự bạo ngược của nhà vua khi đã ra tay sát hại người vợ của mình - công chúa Ấn Độ. Ngôi chùa được xây dựng với mục đích ban đầu là để sám hối cho những lỗi lầm đã gây ra, dù đã xây dựng suốt 3 năm nhưng chưa bao giờ được hoàn thành. Biết trước câu chuyện về việc người thợ xây dựng sẽ bị trừng phạt bằng hình thức chặt tay nếu nhà vua phát hiện giữa 2 viên gạch có thể nhét vừa cây kim, rồi khi đến đây nhìn thấy những phiến đá dùng cho hình phạt này, bạn sẽ thấy nó chân thực hơn bao giờ hết.

Hay câu chuyện về vị công chúa đã bỏ qua nghi lễ triều đình, mang lòng yêu chàng nghệ sĩ có tài đàn hát khiến nhà vua nổi giận, nhốt 2 người vào ngôi tháp nhỏ và xây bịt kín lối vào. Và rồi, muôn vàn lời kể về những tiếng đàn vẫn vang lên từ phía trong ngôi tháp trong nhưng đêm trăng sáng…

Ngày thứ 3, tôi ghé thăm những làng nghề truyền thống ở đây. Nếu bạn giống tôi, có 1 chút sự liều lĩnh và sự ham thích đối với việc lái tất cả những thứ có bánh xe, hãy thử chuyển sang… tucktuk. Không phải là thuê 1 chiếc xe và ngồi phía sau, hãy thuyết phục chủ xe cho bạn thuê để tự lái. Giá thuê có thể sẽ gấp đôi so với thuê xe máy, nhưng tin tôi đi, nếu nhóm của bạn có 4 - 5 người, đây sẽ là phương tiện thay thế tuyệt vời, vừa tránh được nắng, gió, bụi, lại vừa có thể cùng nhóm bạn “chém gió” trên suốt chặng đường.

Thật may vì tôi đã có trải nghiệm này cùng nhóm bạn mới quen ở khách sạn. Với phương tiện di chuyển này ở ngày thứ 3, tôi ghé thăm 2 làng nghề nổi tiếng nhất ở đây: làng nghề làm các sản phẩm gia dụng bằng mây tre đan và làng nghề sơn mài truyền thống.

Nếu như các sản phẩm mây tre đan có nét gì đó khá gần gũi, tương đồng với Việt Nam, thì nghề sơn mài ở đây thật sự vô cùng đặc sắc. Được nghệ nhân giới thiệu từng bước quá trình thực hiện, được tự tay làm thử từng công đoạn và được ngắm nhìn những thành phẩm vô cùng tinh xảo, bạn sẽ thấy giá 1 sản phẩm rất nhỏ và khá đơn giản như 1 chiếc cốc uống nước lên tới 40 - 50$ là hoàn toàn hợp lý. Vì dù là sản phẩm nhỏ nhất, cũng phải trải qua quy trình tối thiểu 6 tháng trước khi hoàn thành. Có những sản phẩm tinh xảo, chạm khắc cầu kỳ có thể mất tới 1 - 2 năm…

Bagan - nơi tôi từng mơ về bằng câu chữ, nay đã trở thành một phần trong trải nghiệm sống của tôi. Và tôi biết, Myanmar trong tôi giờ đây sẽ có cả những buổi sáng sương hồng ấy - nơi tôi đứng giữa ngàn ngôi tháp cổ, nghe trái tim mình đập những nhịp rất khẽ, nhưng tràn đầy xúc cảm của một người Viettel đã chạm được vào giấc mơ.