Trang chủ

Trong tập Podcast Viettel Vibes với chủ đề "Điều gì khiến ta luôn trì hoãn?", chúng ta chạm đến một điều quen thuộc mà nhiều người từng trải qua: có mong muốn thay đổi, nhưng lại thiếu bước chân đầu tiên – hoặc không đủ sức đi tiếp đến cùng.

Một chị đồng nghiệp ở Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel chia sẻ nỗi lo khi AI và công nghệ phát triển quá nhanh – nếu không học hỏi, mình sẽ bị bỏ lại phía sau. Chị đã đặt mục tiêu học thêm về CNTT và tiếng Anh, thậm chí từng định thi IELTS. Nhưng rồi một năm trôi qua, mọi thứ vẫn nằm trên… danh sách dự định. Không ai thúc ép, không có cảm giác cấp bách – thế là dừng lại.

Một anh đồng nghiệp khác từng đầy quyết tâm học tiếng Trung ngay khi ra trường, vì thấy rõ cơ hội nghề nghiệp từ ngôn ngữ này. Nhưng mỗi lần bắt đầu, lại trì hoãn. Rồi thời gian cứ trôi. Khi ngoảnh lại, anh tiếc – giá như mình kiên trì hơn…

Họ không hề thiếu ý thức. Cái thiếu là động lực – hay đúng hơn, một cách để không phải phụ thuộc vào động lực.

Chuyên gia Khánh Nguyễn nói: động lực chỉ là ngọn lửa ban đầu, sáng nhưng chóng tàn. Để đi đường dài, ta cần thứ bền bỉ hơn – thói quen.

Khoa học thần kinh chỉ ra: não bộ vận hành chủ yếu bằng vùng vô thức – nơi lưu giữ những hành vi lặp lại, ít tốn năng lượng như ăn, thở, đi làm. Nếu việc học mãi nằm ở vùng ý thức – nơi mọi việc phải “cân nhắc” mỗi ngày – ta sẽ mệt mỏi và dễ bỏ cuộc.

Giải pháp là gì? Đừng đợi cảm hứng. Hãy rèn việc học thành một phần cuộc sống – như đánh răng mỗi sáng, như chiếc balo luôn sẵn sàng khi đi làm. Khi đó, ta không còn cần động lực. Ta chỉ cần… bắt đầu!

Làm sao để biến việc học thành thói quen hàng ngày – nhẹ nhàng, bền bỉ như hơi thở?

Chuyên gia Khánh Nguyễn chia sẻ rằng: Để một ý định có thể "cài đặt" vào hệ điều hành não bộ – nơi điều khiển các hành vi vô thức lặp đi lặp lại – chúng ta cần đi qua 3 giai đoạn. Mỗi giai đoạn như một bước khai mở, đưa việc học từ mong muốn trở thành một phần tự nhiên trong cuộc sống.

Giai đoạn 1: Khơi dậy nhu cầu và lý do thôi thúc phải làm

Đây là lúc bạn trả lời cho chính mình câu hỏi: “Tại sao mình phải học?”
Không phải câu trả lời chung chung, mà là những lý do cụ thể, chạm vào cảm xúc, đánh thức cả niềm tin lẫn nỗi sợ.

• Nếu tôi học, tôi sẽ tự hào và tự tin hơn về chính mình.

• Tôi sẽ là tấm gương cho con về tinh thần học tập không ngừng.

• Tôi sẽ vững vàng hơn trong sự nghiệp – không còn nỗi sợ mất việc hay bị thay thế.

Và nếu không học thì sao?

• 5 năm nữa, tôi sẽ đang ở đâu trong dòng chảy công việc này?

• Nếu không có IELTS 6.5, tôi sẽ luôn dè chừng trước những tài liệu tiếng Anh.

• Tôi từng bỏ lỡ một hợp đồng chỉ vì không thể giao tiếp với khách hàng Trung Quốc. Tôi từng hụt cơ hội thăng tiến vì không biết tiếng Hoa.

Viết hết ra. Càng rõ ràng, não bộ càng xem đây là nhiệm vụ cần ưu tiên. Và khi hoàn thành giai đoạn này, bạn sẽ không còn chỉ "muốn học", mà sẽ "muốn học ngay". Động lực lúc ấy sẽ trào lên như dòng suối mạnh mẽ đầu nguồn.

Giai đoạn 2: Biến động lực thành hành động cụ thể

Hào hứng là khởi đầu, nhưng nếu không hành động sớm, cảm xúc sẽ nguội dần. Đây là lúc bạn cần dịch mong muốn thành kế hoạch rõ ràng:

• Mục tiêu là gì?
  Muốn đạt chứng chỉ nào? Kỹ năng nào? Trong bao lâu? Có điểm số hay mốc đo lường nào không?

• Kế hoạch hành động ra sao?
  Học vào lúc nào? Ở đâu? Bao lâu mỗi ngày? Học một mình hay có người đồng hành? Bằng phương pháp nào?

Một kế hoạch càng cụ thể, não bộ càng dễ “nhận lệnh” và vận hành. Khi có mục tiêu rõ và cách thực hiện cụ thể, bạn đã sẵn sàng bước vào hành trình thật sự.

Giai đoạn 3: Biến hành động thành nề nếp, thói quen

Đây là nơi kỳ diệu nhất – khi việc học không còn cần ép buộc, mà tự nhiên như việc bạn rửa mặt, pha cà phê hay quét nhà mỗi sáng.

Muốn đến được đây, bạn cần chuyển từ động lực bên ngoài sang động lực bên trong. Không còn học vì sếp yêu cầu, vì công việc ép buộc, hay vì nỗi lo bị bỏ lại phía sau. Mà học vì bạn thật sự muốn học. Vì bạn tò mò, bạn thấy vui, bạn muốn lớn lên mỗi ngày.

Nếu chưa cảm thấy điều đó, hãy tự hỏi: "Mình có thể làm gì để việc học thú vị hơn?" Có thể là học qua video, sách nói, thực hành, hay cùng bạn bè học nhóm. Hãy chọn cách phù hợp với bạn – và bạn sẽ không còn phải “cố gắng” nữa, mà chỉ đơn giản là “tiếp tục”.

Giai đoạn 3 là giai đoạn thử thách lớn nhất và dễ bỏ cuộc nhất. Nhưng nếu bạn kiên trì vượt qua, việc học sẽ trở thành một phần tự nhiên của cuộc sống. Không còn cần đến động lực, không còn phải đấu tranh nội tâm - bạn học vì đơn giản đó là điều bạn làm mỗi ngày. Và khi đạt đến điểm đó, bạn đã hoàn tất được giai đoạn 3 và thực sự làm chủ được hành trình học tập của mình.

Nếu sau một thời gian, bạn vẫn chưa cảm thấy động lực từ bên trong, thì bạn cần dựa vào một nguyên tắc quan trọng: Lặp lại đủ nhiều để biến hành động thành thói quen. Nhiều nghiên cứu cho thấy, để một hành vi trở thành thói quen, bạn cần thực hiện nó liên tục trong một khoảng thời gian nhất định - có nghiên cứu nói 21 ngày, có nghiên cứu nói 28 ngày, thậm chí có nghiên cứu khuyến nghị 90 ngày để đạt sự tự động hóa. Con số cụ thể sẽ tùy thuộc vào mức độ khó của hành vi và sự kiên trì của mỗi người. Nhưng có một nguyên tắc quan trọng là hạn chế tối đa những ngày bỏ dở vì mỗi lần bạn ngừng lại, bạn đang tạo điều kiện để sự trì hoãn len lỏi vào. Trong tập podcast "Điều gì khiến ta luôn trì hoãn?", chuyên gia Khánh Nguyễn đã chia sẻ một số phương pháp giúp bạn duy trì thói quen và vượt qua sự trì hoãn để duy trì thói quen.

Giai đoạn 3 là giai đoạn thử thách lớn nhất và dễ bỏ cuộc nhất. Nhưng nếu bạn kiên trì vượt qua, việc học sẽ trở thành một phần tự nhiên của cuộc sống. Không còn cần đến động lực, không còn phải đấu tranh nội tâm - bạn học vì đơn giản đó là điều bạn làm mỗi ngày. Và khi đạt đến điểm đó, bạn đã hoàn tất được giai đoạn 3 và thực sự làm chủ được hành trình học tập của mình.

Không phải động lực, mà chính thói quen mới là chìa khóa giúp bạn duy trì việc học tập lâu dài. Khi bạn có năng lực biến việc học thành một phần tự nhiên của cuộc sống, thì bạn sẽ không còn phụ thuộc vào cảm hứng nhất thời hay áp lực bên ngoài.

Hãy lắng nghe tập podcast "Điều gì khiến ta luôn trì hoãn?" trên Viettel Vibes. Những chia sẻ thực tế từ hai khách mời và phân tích chuyên sâu từ chuyên gia sẽ giúp bạn tìm ra rào cản của mình và quan trọng nhất—biết cách vượt qua. Liệu các khách mời có thể giải quyết được vấn đề của họ? Và bài học nào bạn có thể rút ra cho chính mình? Mời bạn cùng khám phá trong tập podcast này!

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc duy trì động lực hoặc đối mặt với thách thức trong công việc hay cuộc sống thì Viettel Vibes luôn sẵn sàng lắng nghe. Đừng ngần ngại chia sẻ, hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn tìm ra giải pháp phù hợp và từng bước gỡ rối những vấn đề còn vướng mắc.

Viettel Vibes: Điều gì khiến ta luôn trì hoãn?

Bạn đặt mục tiêu học thêm kỹ năng, ngoại ngữ hay nâng cao chuyên môn nhưng cứ chần chừ rồi để đó. Tại sao chúng ta chưa làm điều mình muốn, chưa học thứ mình cần, có phải chỉ do thiếu động lực không?