Thật may mắn, vào năm 2014, tôi có cơ hội tham gia đội khảo sát mở mạng viễn thông tại Burundi trong 7 tháng. Hành trình tại Châu Phi lại được tiếp tục sau khi trở về từ Mozambique năm 2012.

Cũng giống như hành trình đầu tiên tại Châu Phi trên đất Mozambique, lần này, vì nhiệm vụ chúng tôi lên đường sau Tết vài ngày. Do lần này là chuyến công tác khảo sát thị trường mới nên chúng tôi chuẩn bị mọi thứ từ cái nhỏ nhất: Ấm đun nước, nồi cơm điện, mỳ tôm, lương khô, túi ngủ, thuốc đủ loại,... đến dụng cụ làm việc.

Sau 2 chuyến bay transit qua Thái Lan và Kenya, chúng tôi đặt chân tới sân bay của Burundi. Tôi cũng đi nhiều sân bay, tuy nhiên cảm nhận đầu tiên tại sân bay của Burundi là sự đơn sơ, nghèo nàn, với 1 đường bay, nhà ga nhỏ. Phải nói rằng sân bay của một quốc gia là bộ mặt cho sự phát triển của quốc gia đó, hiện đại hay tồi tàn phụ thuộc vào nền kinh tế mỗi nước (điều này tôi còn gặp vườn chuối tại Timor kỳ tới).

Những công việc mới lạ ở Burundi

Sau khi ổn định chỗ ở, quen múi giờ và thuê xe đầy đủ, chúng tôi bắt tay vào công việc của mình. Tôi thuộc đội vô tuyến, phải thực hiện xây dựng mô hình truyền sóng để quy hoạch trạm cho mạng lưới. Việc ban đầu của chúng tôi là phải đi đo suy hao với từng loại địa hình: Thành phố trung tâm, thành phố rìa trung tâm, nông thôn đồng bằng và nông thôn miền núi.

Đo suy hao là việc đo kiểm mức thu trong nhà và mức thu ngoài trời với cùng vị trí để đưa ra mức suy hao giữa indoor và outdoor. Chúng tôi thực hiện lấy SIM của nhà mạng hiện có để thục hiện theo các băng tần số khác nhau.

Tôi và đồng chí Hưng, nhân viên tối ưu tại Huế, có nhiệm vụ đo kiểm 100 điểm tại 1 khu vực tại thủ đô với 1 lái xe. Việc đo kiểm trong nhà đòi hỏi phải vào trong nhà chỗ sâu nhất để đo kiểm trong vòng 5 phút để lấy mẫu. Chúng tôi phải nhờ lái xe xin chủ nhà cho vào với mục đích đo kiểm sóng trong nhà. Ban đầu, lái xe rất bối rối và tự hỏi để làm gì và có phần lưỡng lự vì việc này họ chưa làm bao giờ, hơn nữa xin vào nhà dân với người lạ là rất khó, có thể là lừa đảo hoặc ăn trộm.

Sau một loạt nhà từ chối, chúng tôi cũng xin được vào nhà đầu tiên là một cơ quan thuộc công ty bảo vệ mà chủ là người Pháp. Họ khá thoáng và đồng ý cho chúng tôi đo kiểm 5 phút trong sảnh phòng khách. Trong quá trình này, họ luôn có 2 người đứng cạnh chúng tôi để giám sát, lái xe của chúng tôi cũng ngồi cùng. Cảm giác như họ rất cảnh giác với người da vàng vào nhà họ đo kiểm gì hay có những hành động gì mà đất nước họ chưa thấy bao giờ. Rồi điểm đầu cũng hoàn thiện, chúng tôi vào các nhà tiếp theo để từng bước hoàn thành 100 điểm.

Đo điểm tại một nhà dân vùng ngoại ô thủ đô Bujumbuja

Sau khi đi quen với chúng tôi vài ngày, 1 lái xe có tâm sự rằng: "Tao thấy chúng mày làm thực và chi tiết có vẻ như chúng mày sang đây làm thật, triển khai mạng viễn thông thật cho chúng tao. Chứ tao cũng lái xe cho nhiều công ty từ châu Âu khác cũng về viễn thông hoặc các dự án xây dựng thì nhiều công ty chỉ đi chơi một thời gian rồi rời bỏ về nước. Các công ty đó đều là rửa tiền chứ không làm gì cho bọn tao, đất nước tao".

Sau khi nghe những điều này, tôi mới kể câu chuyện tiếng vang đầu tiên của Viettel tại châu Phi ở Mozambique, cậu lái xe rất hào hứng và có niềm tin vào chúng tôi hơn. Vậy là cuộc hành trình có thêm một ý nghĩa, động lực mới, chúng tôi ban đầu đang mang đến cuộc sống mới cho đất nước nhỏ bé nằm giữa châu Phi này, không những thế, chúng tôi mang niềm tin của Việt Nam sang cho người dân Burundi.

Bám ô tô để di chuyển là chuyện thường ngày của người dân nơi đây

Lần đầu thấy người châu Phi làm việc bằng cái “đầu”

Đặc thù của việc xây dựng mô hình truyền sóng của chúng tôi là phải lắp trạm tạm 15 mét với cột đặc thù chúng tôi mang sang Burundi để đo kiểm vùng phủ xung quanh mỗi khu vực. Có 1 lần, chúng tôi phải triển khai tại khu vực nông thôn, vị trí đặt trạm của chúng tôi phải ở trên đồi cao nhất tại khu vực này thuộc đỉnh đồi ngô. Việc di chuyển cột 80kg và máy nổ xăng 5K tầm 30kg lên đỉnh đồi là một vấn đề lớn khi đồi dốc và không có đường đi rõ ràng, chỉ có các lối đi nhỏ cho việc chăm sóc và thu hoạch ngô.

Chúng tôi xác định chỉ mang được bộ phát và một số công cụ nhẹ khác lên đồi. Còn việc mang cột và máy nổ lên chúng tôi xác định thuê người vận chuyển, gần chân đồi có 1 số người dân hiếu kỳ với chúng tôi về công việc và người da vàng khác với họ. Chúng tôi đàm phán thuê vận chuyển lên và khi xong việc thì vận chuyển xuống. Họ đồng ý với mức giá tôi nhớ khoảng 10 đô cho cột và 5 đô cho máy nổ. Thỏa thuận đã xong, chúng tôi bắt đầu di chuyển lên cùng họ do sợ mất mát đồ đạc. Thật là trăm nghe không bằng một thấy, chúng tôi vác cái xác lên đồi dốc đứng đã khó khăn nhọc nhằn, vậy mà mấy thanh niên sở tại đi nhanh như trên mặt đất và đặc biệt hơn, họ dùng đầu đội cột (2 người) và máy nổ (1 mình thanh niên). Tôi và đồng đội rất sốc và nể phục họ có thể làm được điều này mà không có vấn đề gì và họ đều rất khỏe. Đúng là cái đầu làm việc đỡ chân tay theo nghĩa đen.

Chúng tôi đi đâu cũng được vây quanh như những thần tượng Kpop

Sau những giờ làm việc, chúng tôi di chuyển về các nhà đang thuê tại nhà nghỉ và khách sạn để nấu ăn. Những bữa ăn như vậy thường là 10 - 11h đêm, cuộc sống lúc đó cứ như vậy trong vòng 5 tháng, quá thú vị phải không?

Bữa ăn khuya muộn đơn sơ

Những lúc hỏng xe ô tô trên đường - Xử lý như hỏng xe đạp

Đất nước Burundi do còn nghèo nên phong cảnh rất hoang sơ. Những con đường đất là chủ yếu, đất nơi đó đa số là đất đỏ, rất màu mỡ tuy nhiên họ ít canh tác cây ăn quả hoặc lương thực, chủ yếu cây cỏ mọc hoang, cỏ cao hơn đầu người.

Sau này khi xem các video trên kênh Quang Linh Vlog, tôi không có gì lạ khi Linh giúp người dân châu Phi canh tác để có lương thực tự cung tự cấp. Bản chất đất ở châu Phi rất màu mỡ, chỉ thiếu phương pháp, kiến thức và thói quen canh tác mà thôi. Tôi cũng rất thích Linh là một người trẻ dám xông pha, cống hiến, mang lại lợi ích cho bà con châu Phi cũng giống như những con người Viettel mang đến châu Phi thứ còn hơn lương thực. Đó là cuộc sống mới với internet, họ có thể kết nối, học hỏi để cuộc sống nâng cao bằng cái đầu thật chứ không phải dùng đầu để làm việc nặng nhọc nữa.

Cảnh vật yên bình tại hồ nước phía bắc Burundi

Hành trình ngắn tại Burundi kết thúc, đội khảo sát để lại quy hoạch thiết kế pha đầu tiên cho Lumittel tạo tiền đề cho sự phát triển rực rỡ của Lumitel đến hiện tại. Hành trình này như một giấc mơ trưa vậy. Bây giờ team vô tuyến của chúng tôi hầu hết không còn theo nghề nữa. Cũng xin gửi tới team vô tuyến chúng tôi là chúng tôi đã có những ngày đó thật đẹp, đó là duy nhất và cuối cùng trong đời.

Team vô tuyến khảo sát mạng tại Burundi