Trong tập podcast "Gen Z làm mẹ: Bao giờ mới là đúng lúc?" thuộc chuyên mục Viettel Vibes, chúng ta đã lắng nghe những chia sẻ về việc làm mẹ của bạn Đỗ Lan Hương – một đồng nghiệp Gen Z (26 tuổi) tại Trung tâm Công nghệ Thông tin, VTT.

Hiện em bé của Hương đã gần 8 tháng tuổi và Hương cũng vừa trở lại công việc sau thời gian nghỉ sinh. Khi đi làm lại, công việc dồn ứ, áp lực thời gian tăng lên. Trong khi đó, hành trình làm mẹ vẫn đầy những tình huống mới mẻ: con ốm lần đầu, chưa biết cách xử lý; tìm hiểu chế độ dinh dưỡng phù hợp cho từng giai đoạn; lo lắng khi thấy con còi hơn các bạn cùng lứa… Hương tham gia các nhóm chăm con trên Facebook, theo dõi các kênh TikTok của bác sĩ và chuyên gia để học hỏi, ghi chép và áp dụng. Thế nhưng, kết quả không phải lúc nào cũng như mong muốn. Trước khi làm mẹ, Hương từng tin rằng mình đã đủ kiến thức để chăm con. Nhưng khi thực sự đối diện với những vấn đề thì lại cảm giác choáng ngợp. Chị cho rằng có thể vì nguồn thông tin chưa chuẩn xác, hoặc công thức áp dụng chưa phù hợp.

Có thể thấy, dù đã nỗ lực tìm tòi và chuẩn bị, nỗi lo “con còi hơn những bạn khác” hay sợ “tìm sai nguồn, áp dụng sai cách” vẫn luôn thường trực. Vậy, làm sao để các bố mẹ Gen Z có thể bình tĩnh nuôi con giữa “biển” thông tin và vô số hình ảnh “con nhà người ta” hoàn hảo trên mạng xã hội?

Theo chuyên gia Kim Chi, việc tham khảo, tìm tòi và thậm chí lo lắng khi thấy con khác với “chuẩn” trên mạng là hoàn toàn tự nhiên - đó là dấu hiệu của một người mẹ trách nhiệm và yêu thương con. Tuy nhiên, để việc tham khảo trở thành công cụ hỗ trợ thay vì gánh nặng, thì có 3 bước được gợi ý:

• Xây dựng “bộ lọc thông tin”: Giữa biển thông tin, chỉ chọn 1–2 nguồn thật sự đáng tin cậy, ví dụ bác sĩ nhi khoa của con hoặc trang web của một tổ chức uy tín. Các thông tin còn lại chỉ nên xem là tham khảo.

• Lưu “nhật ký phát triển” của riêng con: Mỗi tuần dành vài phút ghi lại những thay đổi nhỏ nhưng đáng giá: “Tuần này con cười thành tiếng”, “Tháng này con tăng 200g so với tháng trước”,... Đây mới là “bảng thành tích” thực sự quan trọng.

• Dũng cảm bấm nút “Unfollow”: Bất kỳ tài khoản nào, dù nổi tiếng đến đâu, nếu khiến bạn cảm thấy lo lắng, tự ti thì hãy tạm rời xa. Hãy nhớ rằng bảo vệ sức khỏe tinh thần của mẹ cũng chính là bảo vệ con.

Ngoài ra, còn một “nguồn thông tin” khác mà nhiều bố mẹ trẻ hay gặp mâu thuẫn đó là ông bà. Hương cũng chia sẻ rằng đôi khi cách mình nuôi con không giống cách truyền thống của cha mẹ, khiến hai bên chưa thật sự hài lòng. Để những khác biệt về thông tin nuôi dạy con không trở thành rào cản giữa các thế hệ, điều quan trọng là cha mẹ và ông bà phải cùng đứng về một phía, hướng đến mục tiêu chung. Và cách làm để đạt được sự đồng thuận này đã được chuyên gia lý giải thật chi tiết trong tập podcast "Gen Z làm mẹ: Bao giờ mới là đúng lúc?". Mời bạn hãy lắng nghe!

Lo lắng vì không có nhiều thời gian cho con

Khi quay lại công việc, chị Hương quyết định cho con đi lớp sớm hơn so với các bạn cùng trang lứa. Nhưng nhiều lúc, chị vẫn chạnh lòng khi nghĩ con không được chơi nhiều với bố mẹ như những bạn khác. Chị băn khoăn làm sao để cân bằng giữa công việc và thời gian chăm sóc con nhỏ. Đây cũng là nỗi lo chung của nhiều bậc cha mẹ. Liệu cho con đi học sớm có làm giảm sợi dây gắn bó giữa mẹ và con?

Chuyên gia Kim Chi lý giải điều này qua Thuyết Gắn Bó (Attachment Theory) của nhà tâm lý học John Bowlby. Lý thuyết cho rằng sự gắn bó tích cực giữa trẻ và người chăm sóc là nền tảng vô cùng quan trọng cho sự phát triển lành mạnh của trẻ. Và điều quyết định sự gắn bó đó không phải là số lượng thời gian bên nhau, mà là chất lượng của những khoảnh khắc ở bên con.

Theo đó, chuyên gia Kim Chi phân tích việc cho con đi nhà trẻ sớm không phải là yếu tố quyết định sự gắn bó đó là an toàn hay không, mà sự gắn bó phụ thuộc vào 3 yếu tố then chốt:

• Chất lượng của mối quan hệ chính: Sau giờ làm hay vào cuối tuần, thời gian ở bên con có phải là “thời gian chất lượng” không? Bạn có thực sự hiện diện, lắng nghe, phản hồi và vỗ về con? Khi con được “sạc đầy pin yêu thương” mỗi khi bên mẹ, việc đi học ban ngày sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực.

• Chất lượng của người chăm sóc thay thế: Nhà trẻ và các cô giáo đóng vai trò quan trọng. Nếu con được chăm sóc bởi những người ấm áp, yêu thương và tạo môi trường an toàn, con vẫn có thể hình thành gắn bó an toàn thứ cấp với họ. Điều này giúp con học rằng “thế giới vẫn an toàn, ngay cả khi mẹ không ở bên”.

• Đặc điểm của chính đứa trẻ: Mỗi trẻ có khí chất khác nhau: có bé hướng ngoại, thích nghi nhanh; có bé lại nhạy cảm và cần thời gian. Cha mẹ cần quan sát để đảm bảo con thực sự thoải mái và sẵn sàng.

Tóm lại, vấn đề không nằm ở việc con đi học sớm, mà là chất lượng chăm sóc ở cả hai nơi: ở nhà và ở trường. Nếu cả hai môi trường đều ấm áp, an toàn và đáp ứng được nhu cầu của con, trẻ sẽ phát triển khỏe mạnh và vững vàng.

Hạnh phúc kiểu mới khi làm cha mẹ

Với những bậc cha mẹ trẻ, đôi khi cảm giác chạnh lòng hay tủi thân khi so sánh mình với bạn bè cùng trang lứa là điều khó tránh. Nhiều người trải qua sự giằng co nội tâm: mất đi sự tự do, mất đi khoảng thời gian cho riêng mình, và đôi khi là mất đi cả hình dung về con người mình trước đây. Theo chuyên gia Kim Chi, cảm xúc "tủi thân" này là hoàn toàn chính đáng. Và khi hiểu sâu về bản chất của sự gắn bó, chúng ta sẽ nhận ra: gắn bó không đồng nghĩa với việc hy sinh 100% bản thân, từ bỏ mọi sở thích, bạn bè và niềm vui cá nhân để ở bên con 24/7.

Chuyên gia Kim Chi nhấn mạnh: Trẻ sơ sinh không chỉ kết nối với cha mẹ qua hành động, mà còn cảm nhận trực tiếp trạng thái cảm xúc của chúng ta. Một người mẹ mệt mỏi, căng thẳng, dù ôm con cả ngày, vẫn có thể vô tình truyền sự bất an cho con. Vì vậy, chăm sóc bản thân không phải là ích kỷ - đó là một phần thiết yếu để trở thành một người mẹ “đủ tốt”.

Lời khuyên của chuyên gia là tích hợp: Đừng chia “cuộc đời cũ” và “cuộc đời mới” thành hai thế giới tách biệt, hãy để chúng hòa vào nhau. Ví dụ:

• Nếu bạn từng yêu du lịch mạo hiểm: Trước đây, bạn là cô gái mê phượt và khám phá vùng đất mới. Bây giờ, bạn vẫn là người yêu du lịch, nhưng trở thành “nhà thám hiểm gia đình”. Thay vì chinh phục một ngọn núi hiểm trở, bạn và con cùng nhau khám phá công viên nước hay khu nghỉ dưỡng thân thiện với trẻ nhỏ. Bản chất yêu khám phá không thay đổi, chỉ là “sân khấu” khác đi.

• Nếu bạn từng mê cà phê sách yên tĩnh: Hãy tạo một góc cà phê sách tại nhà — mẹ đọc sách của mẹ, con xem tranh trong sách của con. Sự bình yên vẫn còn đó, chỉ là ở một bối cảnh mới.

• Nếu bạn trân trọng những buổi gặp gỡ bạn bè: Hãy mời bạn đến nhà, cùng nhau nấu một bữa ăn ấm cúng thay vì hẹn ở những nơi ồn ào. Con sẽ nhìn thấy một người mẹ vui vẻ, là chính mình, được bao quanh bởi những người bạn thân yêu.

Hạnh phúc khi trở thành cha mẹ không phải là một sự đánh đổi, mà là một sự phong phú thêm. Hạnh phúc bây giờ không chỉ là một chuyến đi phượt ngẫu hứng, mà còn là niềm vui khi lần đầu thấy con mình chạm vào cát biển, thấy ánh mắt con mở to thích thú trước thế giới rộng lớn,... Như trong tập podcast "Gen Z làm mẹ: Bao giờ mới là đúng lúc?" thì chúng ta cũng có nói về sự sẵn sàng về mặt tâm thế, đó là một sự sẵn sàng bước vào một giai đoạn mà mỗi một lựa chọn từ nay về sau, từ công việc đến vui chơi… luôn phải cân nhắc thêm một người nữa, là con.

Qua câu chuyện và những trăn trở của một người mẹ Gen Z, chúng ta thêm một lần nhận ra rằng: làm cha mẹ, ở bất cứ thời đại nào, cũng là hành trình nhiều thử thách. Điều quan trọng là học cách “khiêu vũ” cùng tất cả những vai trò mà cuộc sống trao cho mình, một người phụ nữ, một người bạn, và giờ đây, là thiên chức của một người mẹ. Khi tìm được nhịp điệu hài hòa ấy, chúng ta sẽ chạm tới sự cân bằng.

Hãy lắng nghe podcast "Gen Z làm mẹ: Bao giờ mới là đúng lúc?" trong chuyên mục Viettel Vibes như một lời sẻ chia và động viên dành cho những ai đang bước những bước đầu tiên trên hành trình làm cha mẹ, đặc biệt là các bậc phụ huynh Gen Z.

Và nếu bạn đang loay hoay giữa công việc và cuộc sống, đừng ngần ngại tìm đến Viettel Vibes. Đây không chỉ là nơi lắng nghe và thấu hiểu, mà còn là không gian để cùng nhau tìm ra hướng đi - đôi khi chỉ cần một góc nhìn mới, một tia sáng nhỏ, cũng đủ tiếp thêm sức mạnh để bạn vững vàng tiến về phía trước.