Haiti, tên chính thức là Cộng hòa Haiti, là một quốc gia trên đảo Hispaniola ở biển Caribe, phía Đông Cuba và Jamaica cũng như quần đảo Bahamas, phía Tây giáp Cộng hoà Dominica và chiếm 3/8 diện tích của đảo Hispaniola. Đây là quốc gia lớn thứ 3 khu vực Caribe với dân số ước tính 11,8 triệu người vào năm 2024 với thủ đô cũng là thành phố Port-Au-Prince nằm ở trung tâm đất nước.

Với diện tích 27.750 km2, Haiti là quốc gia lớn thứ 3 khu vực Caribe sau Cuba và cộng hoà Dominica (nước có chung đường biên giới 360 km), vì nằm giữa hai mảng kiến tạo Bắc Mỹ và mảng kiến tạo Caribe nên Haiti thường hứng chịu những trận động đất lớn do sự va đập của các mảng kiến tạo trên. Ngoài ra, việc nằm giữa biển Caribe và Đại Tây Dương trên nền khí hậu nhiệt đới khiến Haiti cũng thường hứng chịu các cơn bão lớn trong năm.

Song nhờ bờ biển dài và sát với Cuba cũng như Hoa Kỳ nên Haiti là điểm du lịch hấp dẫn dành cho các khách hàng Mỹ du lịch bằng tàu, năm 2012 ngành du lịch từng thu về 200 triệu USD với khoảng 1,25 triệu khách du lịch.

Trong lịch sử, Haiti từng ở dưới chế độ thực dân Pháp, song người dân quốc gia này đã vùng lên để trở thành nước giành được độc lập đầu tiên ở khu vực Caribe, nước cộng hoà thứ hai ở châu Mỹ và là quốc gia thứ hai ở châu Mỹ xoá bỏ chế độ nô lệ cũng như là quốc gia duy nhất trong lịch sử được thành lập bởi một cuộc nổi dậy của nô lệ.

Tuy nhiên, đến nay, Haiti vẫn là một trong những đất nước có tình hình chính trị bất ổn và nhiều xung đột nhất trên thế giới, khiến một cộng đồng đông đảo cư dân Haiti phải di cư qua các nước lân cận như Cộng hoà Dominica, Cuba, Hoa Kỳ,… để sinh sống, làm việc.

Điều này cũng khiến Haiti có một cộng đồng kiều bào lớn với khoản 850.000 người ở Mỹ (năm 2015), 800.000 người ở Cộng hoà Dominica (năm 2007) hay 300.000 người ở Cuba (năm 2007),…

Với bất ổn kể trên, nền kinh tế của Haiti phụ thuộc phần lớn vào viện trợ nước ngoài với các khoản viện trợ từ Mỹ, Canada, liên minh Châu Âu hay nguồn tiền kiều hối từ những kiều bào ở nước ngoài gửi về với ước tính trung bình mỗi năm chiếm khoảng 1/5 GDP của Haiti (đạt mức 26 tỷ USD vào năm 2023).

Chính nhờ vậy, Haiti là thị trường lớn nhất của Digicel - thương hiệu viễn thông lớn nhất khu vực Caribe với 25 quốc gia đang hoạt động. Thị trường Haiti chiếm 1/5 tổng doanh thu của Digicel và từng giúp công ty thu được lợi nhuận trước thuế và lãi vay lên đến 74 triệu USD vào năm 2021. Hay xa hơn là 1,08 tỷ USD vào năm 2011 trước khi xuất hiện của một đối cạnh tranh mới: Natcom.

Đi sau Digicel 4 năm, Natcom đầu tư vào Haiti trong năm 2010 - ngay sau thảm hoạ động đất tại thủ đô Port-Au-Prince khiến 217.000 người thiệt mạng - để thực hiện sứ mệnh tái thiết hệ thống viễn thông cho Haiti.

Công ty khai trương dịch vụ vào năm 2011 trong bối cảnh đối thủ số một Digicel đang gần như độc quyền với hơn 70% thị phần. Nhờ sự gia nhập của Natcom, giá cước viễn thông của Haiti đã giảm ngay 20% trong cùng năm.

Đến năm 2013, Natcom trở thành nhà mạng đầu tiên cung cấp dịch vụ 3G trên toàn quốc với hơn 1.000 trạm BTS và quang hoá 100% với trên 3.000 km cáp quang, đưa Internet đến những vùng xa xôi nhất của đất nước Haiti và chỉ sau đó 1 năm đưa Haiti thành quốc gia có hạ tầng cáp quang hàng đầu khu vực Caribe với 6.500 km cáp quang, kết nối trên 98% huyện của quốc gia này.

Từ 2017, Natcom đã tiên phong đầu tư 50 trạm 4G đầu tiên tại Haiti - cùng thời điểm Viettel phát triển 4G tại Việt Nam. Nhờ đi đầu về 4G và chủ động chuyển hướng chiến lược từ thoại sang data, Natcom nhanh chóng bứt phá và giành thị phần từ đối thủ. Qua 2018, Natcom thành công trong việc lấy được tần số vàng 1.700MHz để mở rộng 4G và tiếp tục nhận được giấy phép ví điện tử trong năm 2019. Đây cũng là năm Natcom lần đầu cán mốc lợi nhuận luỹ kế dương và đánh dấu việc doanh thu dịch vụ tăng trưởng 2 con số 3 năm liên tiếp.

Đến năm 2020, Natcom tiếp tục lấy được giấy phép kinh doanh dịch vụ xổ số điện tử và ký hợp đồng ví điện tử với ngân hàng. Đây là nền tảng để Natcom chuyển mình thành công ty viễn thông công nghệ vào năm 2021 khi khai trương dịch vụ ví điện tử Natcash với số thuê bao di động đạt mốc 3,16 triệu thuê bao, đứng thứ 2 trên thị trường.

Nhờ tần số vàng 1.700MHz, Natcom tiếp tục đầu tư mạnh về 4G, qua đó giúp giai đoạn 2022 - 2023 chứng kiến doanh thu tiếp tục tăng trưởng trung bình mỗi năm 30%, kéo dài chuỗi tăng trưởng 2 con số của Natcom lên 7 năm, trong bối cảnh thị trường viễn thông quốc tế đã bão hoà, nhiều thị trường suy giảm. Trong cùng giai đoạn đó, nhà mạng Digicel tại Haiti đã sụt giảm lợi nhuận từ mức 74 triệu USD xuống 25 - 35 triệu USD. Natcom cũng vào top 3 doanh nghiệp đóng thuế nhiều nhất cho Chính phủ Haiti trong năm 2022.

Và đến năm 2023, sau 12 năm khai trương dịch vụ tại Haiti, Natcom vươn lên số 1 về thị phần với 4,1 triệu thuê bao di động, đồng thời sở hữu hạ tầng viễn thông lớn nhất Haiti và hàng đầu khu vực Caribe với 1.108 trạm BTS, phủ đến 98% các huyện ở Haiti. Natcom cũng đã chuyển dịch mạnh sang dịch vụ số khi lượng thuê bao data luỹ kế đạt mức 2,69 triệu thuê bao, tương đương 67,3% tổng số thuê bao hiện tại của Natcom. Doanh thu từ data đạt mức 198 triệu USD, đóng góp 59% vào tiêu dùng di động và đưa tỷ lệ doanh thu data năm 2023 đạt mức 59,3%, tăng 6,7% so với năm 2022.

Không chỉ vậy, dịch vụ ví điện tử cũng đạt các bước tiến lớn khi cuối 2023 đạt khoảng 1 triệu thuê bao và đến tháng 5/2024 đã đạt 1 triệu thuê bao phát sinh giao dịch. Đây là bước tiến lớn của Natcom khi dịch vụ ví Natcash chỉ mới được chính thức kinh doanh sau 2,5 năm.

Với sự tăng trưởng bùng nổ của Natcash, Natcom là công ty thị trường của Viettel Global nhanh nhất đạt tỷ lệ thuê bao ví trên thuê bao viễn thông là 30% trong các thị trường Viettel triển khai dịch vụ ví điện tử. Từ đây, Natcom đang hướng tới mục tiêu 2 triệu thuê bao cho Natcash, tạo cú nước rút để vượt qua Moncash - ví điện tử của đối thủ Digicel đang giữ thị phần số 1 sau 10 năm kinh doanh tại Haiti.

Như vậy chỉ sau 13 năm kinh doanh tại quốc gia cách Việt Nam nửa vòng trái đất, Natcom đã hoàn thành sứ mệnh tái thiết hạ tầng viễn thông và đưa Haiti trở thành quốc gia có dịch vụ viễn thông hàng đầu khu vực.

Đối với hầu hết người dùng tại Haiti, Natcom đại diện cho sự lựa chọn tổng thể tốt nhất trong số các nhà mạng khai thác di động nhờ phạm vi phủ sóng vượt trội, tốc độ dữ liệu tốt cũng như giá cả hợp lý và dịch vụ khách hàng ngày càng cải thiện.

Đây cũng là điểm khởi đầu mà Natcom đã tạo dựng cho Tập đoàn nói chung, Viettel Global nói riêng, có thể tiếp tục phát triển ở các quốc gia khác trong khu vực Caribe như Cuba, Cộng hoà Dominica hay các quốc gia khu vực Mỹ La tinh như Venezuela, Ecuador,… giúp câu chuyện thần kỳ về viễn thông sẽ còn tiếp tục được viết tiếp ở nhiều quốc gia khác trên thế giới.