Tổ chức Đảng trong doanh nghiệp kinh tế quốc phòng: nhìn từ thực tiễn Viettel
- 11:32 - 30.07.2025
Từ thực tiễn Viettel, có thể thấy tổ chức Đảng không chỉ giữ vai trò lãnh đạo chính trị, mà còn là hạt nhân tư tưởng, động lực đổi mới và lực đẩy chiến lược trong doanh nghiệp kinh tế quốc phòng.
Mô hình lãnh đạo trực tiếp, cơ chế kiêm nhiệm, tư duy dấn thân và văn hóa tổ chức đặc sắc chính là nền tảng để tổ chức Đảng trở thành trung tâm của sức mạnh, bản lĩnh và phát triển bền vững từ bên trong.
Vai trò chiến lược của Viettel trong kỷ nguyên mới
Trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước, khi yêu cầu độc lập, tự chủ và khát vọng phát triển trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, Đảng ta đã xác định khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những đột phá chiến lược hàng đầu. Đây là động lực then chốt kiến tạo tăng trưởng thần tốc, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và kiên định thế chủ động trong mọi tình huống. Quan điểm mang tầm vóc chiến lược này được thể hiện nhất quán trong Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, cùng các định hướng, chủ trương xuyên suốt từ Chính phủ, Quốc hội và các ban, bộ, ngành trung ương.
Trên lĩnh vực quốc phòng – an ninh, Nghị quyết 3488-NQ/QUTW ngày 29/01/2025 của Quân ủy Trung ương đã khẩn trương nhấn mạnh yêu cầu toàn quân phải đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhằm phát triển lực lượng sản xuất kinh tế quốc phòng vững mạnh, hiện đại, lưỡng dụng. Cùng đó, các văn kiện quan trọng như Đại hội XIII của Đảng và Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI cũng đã chỉ rõ: đổi mới tổ chức và phương thức lãnh đạo của Đảng trong doanh nghiệp kinh tế quốc phòng là yêu cầu tất yếu để thực hiện thắng lợi sứ mệnh kép: “phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”.
Trong dòng chảy đó, Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) nổi lên như một điểm sáng đặc biệt. Với vị thế doanh nghiệp kinh tế quốc phòng nòng cốt, hiệu quả, Viettel đồng thời là đơn vị tiên phong trong nghiên cứu, làm chủ công nghệ lõi và chuyển đổi số quốc gia. Sự thành công của Viettel đã góp phần cụ thể hóa các trụ cột quan trọng trong tư duy chiến lược của Đảng, bao gồm Nghị quyết 57 (phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo), Nghị quyết 59 (hội nhập quốc tế sâu rộng), Nghị quyết 66 (đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật) và Nghị quyết 68 (phát triển kinh tế tư nhân) của Bộ Chính trị. Những nghị quyết này được kỳ vọng là bệ phóng giúp Việt Nam "cất cánh" từ năm 2025.
Tổ chức Đảng tại Viettel không chỉ là thiết chế lãnh đạo mà còn là hạt nhân tư tưởng, động lực đổi mới và lực đẩy chiến lược trong tổ chức thực thi. Với vai trò định hướng và dẫn dắt, Đảng bảo đảm mọi chủ trương, chiến lược của Tập đoàn luôn gắn chặt với định hướng của Đảng và yêu cầu phát triển của thời đại, từ đó thực hiện trọn vẹn sứ mệnh “phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân” và khát vọng trở thành Tập đoàn công nghệ toàn cầu.

Vai trò Tổ chức Đảng tại Viettel: Góc nhìn Thể chế và Vận hành
Viettel là minh chứng rõ nét cho mô hình doanh nghiệp quốc phòng kết hợp kinh tế, nơi tổ chức Đảng đóng vai trò trung tâm từ định hướng tư tưởng, hoạch định chiến lược đến giám sát.
Điểm đặc biệt là vai trò lãnh đạo trực tiếp, toàn diện và tuyệt đối của Đảng ủy Tập đoàn, không thông qua Hội đồng thành viên như nhiều doanh nghiệp nhà nước khác. Đảng ủy là cơ quan lãnh đạo cao nhất, định hướng, chỉ đạo, giám sát mọi chiến lược lớn. Mọi quyết sách đều được soi chiếu từ góc độ chính trị, tư tưởng, đảm bảo sự thống nhất cao độ từ chủ trương đến thực thi. Lựa chọn thể chế này có chủ đích, đặc biệt với Viettel là doanh nghiệp kinh tế quốc phòng nòng cốt, mang sứ mệnh kép: phát triển kinh tế và bảo vệ Tổ quốc. Sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng đảm bảo tính nhất quán đường lối chính trị, ra quyết sách nhanh chóng và tập trung nguồn lực cho các mục tiêu chiến lược quốc gia, tránh phân tán quyền lực. Mô hình này phản ánh sự tin cậy tuyệt đối của Đảng vào tổ chức Đảng tại Viettel, tối ưu hóa hiệu quả lãnh đạo, giúp Tập đoàn vận hành với "tinh thần chiến đấu" cao.
Tổ chức Đảng tại Viettel được thiết lập đồng bộ từ Tập đoàn tới các đơn vị thành viên, kể cả nước ngoài. Nguyên tắc “ở đâu có hoạt động sản xuất kinh doanh, ở đó có sự lãnh đạo của Đảng” được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo tính thống nhất về chính trị và duy trì dòng chảy tư tưởng xuyên suốt. Đảng không đứng ngoài mà hiện diện trong từng quyết định, từng bước đi của đơn vị.
Một nét đặc thù nữa là cơ chế “lãnh đạo kiêm nhiệm”, nơi các cán bộ chủ chốt vừa là nhà quản lý, vừa là cán bộ Đảng (ví dụ, giám đốc kiêm bí thư cấp ủy). Cơ chế này không chỉ là việc một người giữ nhiều chức vụ, mà là phương thức để đảm bảo tư duy chính trị của Đảng thấm nhuần vào mọi cấp độ ra quyết định và thực thi chuyên môn. Khi người đứng đầu vừa là bí thư vừa là giám đốc, họ sẽ tự động lồng ghép các mục tiêu chính trị (làm chủ công nghệ lõi, chuyển đổi số quốc gia…) vào chiến lược kinh doanh và vận hành hàng ngày. Điều này tạo nên một "văn hóa tổ chức đặc sắc" với "khí chất chính trị đặc biệt" trở thành bản năng, thúc đẩy kỷ luật, đổi mới và sáng tạo. Cơ chế này tạo sự liền mạch giữa tư tưởng và hành động, giữa chiến lược chính trị và thực thi chuyên môn, giúp Viettel vận hành linh hoạt, thống nhất và hiệu quả.
Tổ chức Đảng tại Viettel: Động lực đổi mới và định hình tư duy phát triển
Tổ chức Đảng tại Viettel không chỉ lãnh đạo về chính trị mà còn trực tiếp dẫn dắt các tiến trình đổi mới, cải cách và phát triển tư duy. Đảng đã trở thành chủ thể hình thành triết lý hành động, kiến tạo văn hóa tổ chức và dẫn dắt tư duy đổi mới, phù hợp với đặc thù của một doanh nghiệp công nghệ, quốc phòng.
Trong nhiều năm qua, các chủ trương lớn về phát triển công nghiệp quốc phòng, chuyển đổi số, nghiên cứu công nghệ lõi đều được khởi xướng và kiên trì lãnh đạo bởi tổ chức Đảng các cấp. Đảng ủy Tập đoàn Viettel đã xác định mục tiêu trở thành "hạt nhân của Tổ hợp công nghiệp quốc phòng công nghệ cao của Việt Nam". Đến nay, Viettel đã nghiên cứu, sản xuất hơn 50 chủng loại sản phẩm thuộc 10 ngành vũ khí trang bị kỹ thuật công nghệ cao cho Quân đội. Về chuyển đổi số, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: "Việt Nam đã xác định rõ chuyển đổi số là cuộc cách mạng toàn dân, toàn diện... phụ thuộc vào những doanh nghiệp viễn thông, công nghệ số, trong đó có trách nhiệm rất lớn của Viettel". Viettel đã nỗ lực khai trương dịch vụ 5G với 6500 trạm phát sóng, thể hiện vai trò chủ lực trong chuyển đổi số quốc gia.
Vai trò lãnh đạo của Đảng tại Viettel là một mô hình "lãnh đạo hành động", nơi tư duy chính trị được tích hợp sâu sắc vào chiến lược và vận hành, thúc đẩy đổi mới sáng tạo một cách có hệ thống, vượt xa vai trò giám sát đơn thuần. Đảng ủy đã biến các mục tiêu quốc gia (như tự chủ công nghệ, chuyển đổi số) thành các cam kết chính trị và triết lý hành động cụ thể, tạo động lực mạnh mẽ, huy động tối đa nguồn lực và sự dấn thân của cán bộ, đảng viên.
Tổ chức Đảng tại Viettel còn đóng vai trò đặc biệt trong việc tạo khí thế và khơi dậy tinh thần thi đua sáng tạo thông qua các phong trào mang đậm bản sắc như “innovative me” hay “chiến binh công nghệ”. Đây không chỉ là hoạt động thi đua đơn thuần mà đã trở thành lối sống, nề nếp hành động và chất liệu văn hóa lan tỏa khắp Tập đoàn.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, các phong trào này được "chính trị hóa", biến các mục tiêu về năng suất, sáng tạo và tư duy đột phá thành hiện thực. Chúng chuyển hóa chủ trương của Đảng thành chuẩn mực hành vi và giá trị cốt lõi của "Người Viettel", khuyến khích mỗi cá nhân đóng góp vào mục tiêu chung của Tập đoàn và đất nước. Điều này minh chứng cho thành công của tổ chức Đảng trong việc biến tư tưởng lãnh đạo thành động lực nội sinh, tạo ra "khí thế chính trị, sáng tạo và hiệu quả" hài hòa giữa mục tiêu kinh tế và ý thức chính trị trong toàn Tập đoàn.
Gợi mở từ thực tiễn Viettel: Tổ chức Đảng trong doanh nghiệp đặc thù
Nhìn từ thực tiễn Viettel, chúng ta có thể rút ra một số bài học đáng tham khảo về mô hình tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp kinh tế quốc phòng.
Đầu tiên là bài học về lãnh đạo trực tiếp: Đảng lãnh đạo càng trực tiếp, hành động trong hệ thống càng thống nhất. Khi vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng không tách rời hoạt động chuyên môn, các quyết sách được triển khai nhanh chóng, đồng thuận cao và dễ dàng quy tụ nguồn lực. Điều này được củng cố bởi mô hình đặc thù của Viettel, nơi Đảng ủy trực tiếp ra quyết sách mà không thông qua Hội đồng thành viên.
Thứ hai, sự dấn thân của tổ chức Đảng vào công cuộc đổi mới từ tư duy đến hành động là yếu tố then chốt tạo nên khí thế cho toàn doanh nghiệp. Không khí thi đua, tinh thần vượt khó và sự chủ động đổi mới trong Viettel là kết quả của một tổ chức Đảng không chỉ lãnh đạo mà còn truyền cảm hứng và dám chịu trách nhiệm.
Cuối cùng, tầm quan trọng của tổ chức Đảng mạnh trong mô hình "lưỡng dụng" là không thể phủ nhận. Bởi trong mô hình đặc thù này, yêu cầu kỷ luật chiến lược, tính chính trị và sự gắn bó với mục tiêu quốc gia là nền tảng không thể thiếu để đảm bảo sự bền vững giữa quốc phòng và kinh tế.
Viettel có một điểm đặc thù riêng biệt khi mô hình của Tập đoàn được nhận định là "không giống các doanh nghiệp Nhà nước khác nhưng lại rất phù hợp". Việc Viettel không có Hội đồng thành viên và Đảng ủy trực tiếp đảm nhiệm chức năng lãnh đạo cao nhất là một điểm khác biệt đáng kể, thể hiện sự ủy quyền và tin tưởng cao độ của Đảng đối với tổ chức Đảng tại Viettel. Có thể thấy, Viettel không chỉ là một doanh nghiệp "lưỡng dụng" mà còn là một ví dụ về việc tối ưu hóa cơ chế lãnh đạo của Đảng nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong cả phát triển kinh tế và quốc phòng. Sự khác biệt này cho thấy Đảng sẵn sàng áp dụng một mô hình lãnh đạo tinh gọn và trực tiếp hơn cho các doanh nghiệp kinh tế quốc phòng chiến lược, công nghệ cao và có tham vọng toàn cầu, nhằm đảm bảo sự linh hoạt và khả năng phản ứng nhanh trong khuôn khổ kỷ luật chặt chẽ.
Từ những nhận thức và thực tiễn này, Viettel không mong muốn khái quát thành một mô hình lý luận chung, nhưng có thể xem như một hướng tham khảo khi xây dựng tổ chức Đảng tại các doanh nghiệp kinh tế quốc phòng tương tự trong Quân đội. Đây là một gợi mở khiêm tốn, xuất phát từ niềm tin vững chắc: nếu tổ chức Đảng thật sự mạnh, gắn chặt với đời sống doanh nghiệp và dám đổi mới, thì ở bất cứ mô hình đặc thù nào, Đảng vẫn sẽ là lực lượng dẫn đường cho sự phát triển bền vững, hiện đại và có bản sắc.

Hiểu đúng vai trò Tổ chức Đảng để phát triển đúng hướng
Từ thực tiễn tổ chức Đảng tại Viettel, điều đọng lại là một cách hiểu sâu sắc về vai trò của Đảng trong doanh nghiệp đặc thù: không tách rời, không đứng ngoài, không làm thay, mà làm cùng, dẫn dắt và khơi nguồn hành động. Trong mỗi chủ trương lớn, mỗi bước chuyển mình công nghệ, mỗi phong trào thi đua, mỗi giá trị văn hóa Viettel đều có dấu ấn của tư duy chính trị và bàn tay tổ chức của Đảng.
Sự phát triển của Viettel minh chứng cho đổi mới trong phương thức lãnh đạo của Đảng. Đó là mô hình "làm cùng, dẫn dắt và khơi nguồn hành động", nơi tư duy chính trị được nuôi dưỡng trong từng hành động, quyết định và cam kết cá nhân. Đây là bước tiến quan trọng trong bối cảnh kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Thay vì kiểm soát và ban hành chỉ thị, Đảng đã chuyển sang "lãnh đạo kiến tạo", tạo môi trường, truyền cảm hứng và thúc đẩy hành động từ bên trong. Điều này giúp doanh nghiệp linh hoạt, sáng tạo để cạnh tranh, đồng thời vẫn giữ vững định hướng chính trị và mục tiêu quốc gia. Mô hình Viettel là điển hình cho sự phát triển trong phương thức lãnh đạo của Đảng, từ "làm thay" sang "làm cùng", từ "kiểm soát" sang "kiến tạo", giúp Đảng duy trì vai trò trung tâm trong môi trường năng động, phức tạp.
Chính từ những điều đó, mỗi cán bộ, đảng viên Viettel thấu hiểu sâu sắc rằng: tổ chức Đảng không chỉ ban hành nghị quyết, mà còn là ngọn nguồn kiến tạo niềm tin chiến lược, truyền cảm hứng đổi mới, gìn giữ bản lĩnh và nhân lên khí chất Viettel. Trong kỷ nguyên chuyển động không ngừng, việc củng cố tư duy chính trị không dừng lại ở việc học nghị quyết hay quán triệt khẩu hiệu. Nó phải được nuôi dưỡng trong từng hành động, từng quyết định và từng cam kết cá nhân của mỗi đảng viên.
Một tổ chức Đảng mạnh mẽ không nằm ở số lượng hay hình thức, mà ở năng lực dẫn dắt tư tưởng hành động và đổi mới từ nội tại. Từ thực tiễn Viettel, chúng ta có thể vững tin: khi mỗi cán bộ, đảng viên ý thức rõ vai trò của tổ chức Đảng trong sự phát triển của chính đơn vị mình, Đảng sẽ không chỉ là “người lãnh đạo” mà thực sự là trung tâm của sức mạnh, bản lĩnh, đổi mới và sự phát triển bền vững. Tổ chức Đảng mạnh, tư duy thống nhất, hành động đồng lòng, đó chính là sức mạnh nội tại của Viettel, là nền tảng vững chắc để chinh phục những tầm cao mới.