Sáng ngày 7/11/2025, tại Vinpalace Cổ Loa, Hà Nội, lễ khai mạc Triển lãm ngành Công nghiệp Bán dẫn (SEMIExpo Vietnam 2025) đã được triển khai, chương trình do Bộ Tài chính chỉ đạo Trung tâm đổi mới sáng tạo (NIC) kết hợp cùng Hiệp hội bán dẫn toàn cầu (SEMI) thực hiện tổ chức. Tham dự chương trình gồm có các đại diện là lãnh đạo Đảng, chính phủ - đứng đầu là Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, các lãnh đạo cơ quan Bộ ban ngành, các hiệp hội, tổ chức, học viện, trường đại học, doanh nghiệp trong nước và quốc tế như Coherent, Dassault Systèmes, ...

Viettel với đại diện là PTGĐ Tập đoàn Nguyễn Vũ Hà và Giám đốc Trung tâm Bán dẫn Viettel Nguyễn Cương Hoàng tham dự và có những chia sẻ về những nỗ lực hiện thực hóa các nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược bán dẫn của Viettel.

Cơ hội mới từ sự dịch chuyển toàn cầu

Ngành công nghiệp bán dẫn thế giới đang trải qua giai đoạn tái định hình sâu sắc. Sau đại dịch, nhiều quốc gia đẩy mạnh chiến lược an ninh công nghệ, phân tán chuỗi cung ứng và tìm kiếm các điểm đến mới có năng lực phát triển công nghiệp công nghệ cao. Trong bức tranh đó, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng nhờ môi trường chính trị ổn định, dân số trẻ, lực lượng kỹ sư năng động, cùng chính sách đối ngoại linh hoạt với các cường quốc công nghệ.

Tuy nhiên, để biến cơ hội thành năng lực cạnh tranh thực chất, Việt Nam cần nhanh chóng khắc phục những khoảng trống của hệ sinh thái: thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, hạ tầng đào tạo và nghiên cứu còn hạn chế, và đặc biệt là sự thiếu vắng của các “đầu kéo” trong công nghiệp điện tử nội địa – những đơn vị có thể hấp thụ và thương mại hóa các sản phẩm bán dẫn trong nước.

Từ tầm nhìn quốc gia đến hành động doanh nghiệp

Những định hướng chiến lược của Đảng và Nhà nước về phát triển công nghiệp bán dẫn đã được thể hiện rõ qua các Nghị quyết 57, 59, 68, 69 cùng “Chiến lược bán dẫn quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2050”. Cơ chế, chính sách đã được mở đường; vấn đề còn lại là hành động cụ thể từ cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn công nghệ có năng lực nền tảng.

Phát biểu tại lễ khai mạc, đồng chí Nguyễn Cương Hoàng cho rằng: “Viettel đã sớm xác định bán dẫn là lĩnh vực công nghệ lõi mang tính chiến lược, là “mắt xích quan trọng” trong mục tiêu làm chủ chuỗi công nghiệp công nghệ cao. Kể từ năm 2017, Viettel đã đầu tư nghiên cứu thiết kế chip và đến nay hình thành chiến lược tổng thể với mô hình C = SET + 1 – thể hiện ba trụ cột công nghệ cùng một tầm nhìn hợp tác mở.”

• S – Specialized (Chip chuyên dụng): Viettel tập trung phát triển các dòng chip phục vụ hạ tầng viễn thông, AIoT, bảo mật và 5G – những lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược với chuyển đổi số quốc gia.

• E – Electronics (Công nghiệp điện tử): Từ nền tảng công nghiệp điện tử được xây dựng hơn một thập kỷ qua, Viettel có khả năng thương mại hóa nhanh kết quả nghiên cứu, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.

• T – Talent (Nhân lực): Cùng với chính phủ, Viettel chú trọng đào tạo và thu hút nhân tài công nghệ, đặt mục tiêu xây dựng đội ngũ chuyên gia tầm cỡ quốc tế.

• +1 – Việt Nam: Tận dụng vị thế địa chính trị của Việt Nam để trở thành đối tác đáng tin cậy trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Ba trọng tâm chiến lược hướng đến năng lực tự chủ

Theo đại diện của Viettel, chiến lược bán dẫn của tập đoàn tập trung vào ba trọng tâm (KEY) cụ thể.

Thứ nhất, đầu tư xây dựng đề án nhà máy chế tạo chip bán dẫn công nghệ cao – một cấu phần quan trọng của chiến lược quốc gia, hướng tới hình thành hệ sinh thái sản xuất chip hoàn chỉnh trong nước. Đề án không chỉ phục vụ nghiên cứu và thiết kế mà còn thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp – viện – trường, tạo nền tảng cho mục tiêu 100 doanh nghiệp thiết kế chip và 15.000 kỹ sư vào năm 2030.

Thứ hai, phát triển các dòng chip công nghệ cao tiệm cận trình độ thế giới, gắn với nhu cầu thực tế của nền kinh tế. Từ chip hạ tầng viễn thông 5G – 6G đến chip AI và IoT, Viettel đang triển khai theo hướng “thiết kế gắn với sản xuất”, chuẩn hóa IP để rút ngắn chu kỳ nghiên cứu – thương mại hóa.

Thứ ba, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành bán dẫn Việt Nam, đặt mục tiêu đến năm 2030 có 1.000 kỹ sư thiết kế, 300 kỹ sư sản xuất và 10 chuyên gia công nghệ tầm cỡ quốc tế. Điểm đáng chú ý là Viettel định hướng mở – đào tạo không chỉ phục vụ nội bộ mà lan tỏa ra toàn ngành thông qua mạng lưới phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu và chương trình đào tạo liên kết.

Lãnh đạo Trung tâm Bán dẫn Viettel đề xuất thúc đẩy hợp tác mở theo bốn trục chính.

1. Chính phủ và các Bộ, ngành: Cần xác lập “bài toán lớn” cấp quốc gia để định hướng nghiên cứu – sản xuất chip, đồng thời đầu tư tập trung hạ tầng dùng chung cho cả lĩnh vực thiết kế (Fabless) và chế tạo (Fab).

2. Cộng đồng doanh nghiệp: Mở rộng hợp tác giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước để cùng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, khai thác thế mạnh bổ trợ giữa các bên.

3. Các tổ chức, hiệp hội ngành: Liên kết chuẩn hóa tiêu chuẩn, chứng nhận và năng lực để rút ngắn thời gian hình thành chuẩn công nghiệp nội địa.

4. Hệ thống trường – viện: Phát triển chương trình đào tạo gắn với nhu cầu thực tiễn, mở rộng các phòng thí nghiệm dùng chung và khuyến khích nghiên cứu ứng dụng.

Làm chủ công nghệ bán dẫn là chiến lược dài hạn, đòi hỏi sự kiên định, tính kỷ luật kỹ thuật và đặc biệt là sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước – doanh nghiệp – giới học thuật. Việt Nam hoàn toàn có đủ nền tảng để từng bước tham gia chuỗi giá trị toàn cầu trong lĩnh vực này.

Với tinh thần “từ khát vọng đến hành động”, ngành bán dẫn của Viettel khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ và các đối tác quốc tế trong nỗ lực xây dựng một ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam tự chủ, hiện đại và hội nhập sâu với thế giới.