Trang chủ

Từ nữ sinh "nghiện" game thành chuyên gia bảo mật của Viettel

Nếu có người vẫn cho rằng các nhóm ngành liên quan đến công nghệ thông tin không dành cho phái đẹp, thì Vũ Mai Anh - nữ chuyên gia bảo mật kỳ cựu trong đội ngũ “hacker mũ trắng” Công ty An ninh mạng Viettel (VCS) có thể khiến họ thay đổi suy nghĩ.

Mai Anh, nữ chuyên gia bảo mật sinh năm 1992, hiện đang đảm nhiệm vị trí DevSecOps Service Owner - Trung tâm Dịch vụ An toàn thông tin tại VCS.

Nhắc đến “hacker”, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến việc lợi dụng các lỗ hổng bảo mật để xâm nhập vào hệ thống máy tính, mạng và thay đổi các chức năng vốn có của nó. Tuy nhiên, trên thực tế đó là công việc của các "hacker mũ đen". Mai Anh chia sẻ bản thân là một "hacker mũ trắng" đảm nhận công việc đi tìm lỗ hổng bảo mật trên các hệ thống, sau đó báo cáo lại để nhà sản xuất vá lỗi, từ đó mang tới sản phẩm tốt nhất cho người dùng.

Ngoài đời, cô gái 9x khá ưa nhìn, vui tính và luôn mang lại nguồn năng lượng tích cực cho người đối diện. Trước khi đảm nhận vị trí DevSecOps Service Owner (Chuyên viên Quản lý sản phẩm) tại Trung tâm Dịch vụ An toàn thông tin, Mai Anh từng là thành viên chủ chốt trong đội ngũ Pentest ở VCS – những người chuyên kiểm tra khả năng đột nhập vào các hệ thống công nghệ thông tin. Bấy giờ, cô là thành viên nữ duy nhất trong RedTeam – nhóm "đóng vai" hacker, có nhiệm vụ tấn công triệt để vào các hệ thống mục tiêu để phát hiện lỗ hổng bảo mật và ngăn chặn các nguy cơ mất an toàn thông tin.

Ngã rẽ định mệnh

Nhìn vào vị trí của Mai Anh hiện nay, ít người nghĩ rằng cô từng có thời học sinh “dữ dội” mê chơi game đến quên ăn quên ngủ. Thậm chí có những ngày, Mai Anh bỏ học để ra quán nét "cày" game online. Dù gia đình không biết nhưng sau đó cô gái quyết tâm tự thay đổi, chú tâm ôn thi đại học.

Cũng nhờ những lần đi chơi game ấy, Mai Anh nhận ra sở thích của mình. Trước ngưỡng cửa đại học, dù được khuyên chọn trường kinh tế vì "phù hợp hơn với con gái", cô lại chọn kỹ thuật. Khoa Công nghệ thông tin, Đại học Bách Khoa Hà Nội, vốn được biết đến là nơi chỉ toàn con trai, năm ấy có thêm một sinh viên nữ.

“Sao con gái lại học ngành này?”, “Tư duy kỹ thuật của con gái không bằng con trai”, “Con gái phù hợp với các ngành khoa học xã hội hơn…” là những ý kiến mà cô gái 9x thường xuyên nhận được khi còn là sinh viên. Mai Anh bộc bạch rất ít bạn nữ theo đuổi ngành này, trong lớp có đến 50 bạn nam thì chỉ có khoảng 4 – 5 bạn nữ. Tuy nhiên, cô quả quyết một khi đã đam mê, quyết tâm theo đuổi thì bất kỳ là nam hay nữ đều phát triển được bản thân, có chuyên môn giỏi.

Cô gái 9x ngoài đời khá ưa nhìn, vui tính và luôn mang lại nguồn năng lượng tích cực cho người đối diện.

Năm 2013, khi smartphone bắt đầu phổ biến, lập trình ứng dụng trở thành một trong những lĩnh vực "hot" nhất bấy giờ. Những tưởng, Mai Anh năm ấy sẽ trở thành một coder viết các trò chơi điện tử nhưng cái duyên đến với ngành bảo mật cũng rất tình cờ.

"Hôm đó, mình đang 'mò mẫm' trên forum Cộng đồng C Việt thì thấy bài đăng tuyển thực tập sinh ngành bảo mật. Mình chưa đủ kiến thức chuyên môn nhưng thích thử thách, nên đã quyết định tham gia. Mình trúng tuyển và 'dính' luôn với nghề đến bây giờ", Mai Anh chia sẻ. Kể từ đó, Mai Anh chính thức gắn bó với ngôi nhà chung VCS và trở thành “mì chính cánh” của phòng.

Vượt qua định kiến

Tính chất công việc là một trong những yếu tố bị áp đặt định kiến giới khiến nhiều người chùn bước. Tuy nhiên, nghề nghiệp là phi giới tính, không có quy định nào nói rằng nghề đó chỉ dành riêng cho nam hoặc nữ. Công việc mà nữ chuyên gia bảo mật sinh năm 1992 lựa chọn cũng không ngoại lệ. Với Mai Anh, càng tìm hiểu sâu thì cô càng thích thú với việc đọc - hiểu các dòng code. Một khi đã hiểu rồi, cô có thể tìm ra những phương pháp "crack the code" (mở/bẻ khóa mã). Dù làm việc trong lĩnh vực được đánh giá là khó và yêu cầu cao về mặt chuyên môn, cô gái luôn cảm thấy hạnh phúc khi mỗi ngày được thực hiện những việc đúng đam mê và sở trường của mình.

Để tìm ra một lỗ hổng, những người làm bảo mật như Mai Anh mất nhiều tháng để nghiên cứu sản phẩm và các lỗ hổng đã được tìm ra trước đó. Việc "ôm" máy tính hàng chục tiếng đồng hồ mỗi ngày không phải là điều xa lạ với cô gái này. Tuy nhiên, tìm ra một lỗi đã khó, việc chứng minh lỗ hổng còn khó hơn. Mai Anh cho biết mục tiêu của cô là rèn tính kiên nhẫn, học cách chi phối cảm xúc, bên cạnh việc cố gắng về mặt chuyên môn. "Lỗ hổng bảo mật không thể nhìn thấy được và cũng là thứ mà không ai thực sự biết có tồn tại hay không. Vì vậy, mình cần thêm tính kiên nhẫn, đồng thời mình cần rèn luyện tư duy giải quyết được mọi vấn đề", Mai Anh nói.

Sự cố gắng, nỗ lực của Vũ Mai Anh đã được minh chứng bằng việc phát hiện ra nhiều lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng, kịp thời ngăn chặn nguy cơ tấn công từ hacker. Năm 2020, bảng vinh danh những người đóng góp nhiều nhất cho sự an toàn của Zoho - công ty cung cấp dịch vụ quản trị doanh nghiệp Top 10 thế giới của Ấn Độ - xuất hiện tên "Vu Anh". Zoho cảm ơn những người đã tìm ra lỗ hổng nghiêm trọng để bảo vệ nền tảng này, cũng như hàng chục nghìn công ty trên khắp thế giới, đang sử dụng phần mềm của họ.

Mai Anh là người phụ nữ Việt Nam hiếm hoi xuất hiện trong danh sách này. Đó cũng là một trong số ít lần Vũ Mai Anh xuất hiện công khai. Trong suốt 10 năm theo nghề bảo mật, cô thường sống đúng như những gì người ta hình dung về một chuyên gia an ninh mạng trên phim ảnh: ẩn mình, thận trọng và gần như tàng hình trên mạng xã hội.

Nữ “hacker” 9x có niềm đam mê đặc biệt với môn thể thao bóng bàn.

Khác với hình dung của nhiều người về một chuyên gia bảo mật chỉ cặm cụi bên máy tính, Mai Anh chọn cuộc sống cân bằng. Khi công cuộc tìm "bug" gặp bế tắc, cô chọn phương án "gập máy tính và luyện tập thể thao". Một trong những bộ môn ưa thích của nữ chuyên gia bảo mật là bóng bàn. Cô thường dành ra khoảng thời gian rảnh cuối tuần để chơi bóng bàn với bạn bè như một phương thức giải tỏa căng thẳng hữu hiệu.

Kết thúc câu chuyện, Mai Anh lại tiếp tục thực hiện những việc còn dang dở trên chiếc máy tính. Dáng vẻ cô gái mảnh mai bên góc làm việc, toát lên sự mãnh mẽ, tự tin. Trong tương lai gần, nữ chuyên gia bảo mật 9x đặt mục tiêu tiếp tục thu nạp thật nhiều kiến thức trong khả năng có thể để có thể đóng gói được dịch vụ DevSecOps một cách tối ưu và triển khai dịch vụ cho khách hàng. Từ đó, cô mong muốn nâng cao chất lượng an toàn bảo mật cho sản phẩm của khách hàng và mang lại uy tín cho công ty, góp sức mình vào công cuộc chuyển mình vươn ra quốc tế của VCS nói riêng và Tập đoàn Viettel nói chung.