Trang chủ

Chia sẻ với Viettel Family nhân dịp VTX đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Viện trưởng Viện Hàng không Vũ trụ Viettel nhấn mạnh niềm tin là yếu tố quan trọng nhất. Đấy không chỉ là niềm tin của Đảng và Nhà nước, Quân đội dành cho Viettel nói chung và VTX nói riêng, mà còn là niềm tin của chính những con người trong VTX về việc bản thân sẽ chinh phục được thách thức chưa từng có lời giải trước đó trong lịch sử Việt Nam.

CHỈ CẦN CÓ NHIỆM VỤ

- Vào thời điểm mới thành lập, anh có nghĩ sau 10 năm, VTX sẽ được trao danh hiệu lớn và quan trọng như thế này?  

Tuổi đời của VTX được 10 năm, nếu xét theo thời gian ở trong nôi, tức là từ khi còn là Viện Nghiên cứu và Phát triển Viettel. Năm 2014, Quân ủy Trung ương họp bàn về việc giao nhiệm vụ phát triển khí tài quân sự hiện đại cho Viettel.

Sau cuộc họp đó, có quyết định giao nhiệm vụ nghiên cứu Đề án cho Viettel. Viện Nghiên cứu và Phát triển Viettel lúc đấy mới thành lập, bắt đầu bắt tay vào làm việc. Đầu năm 2015, sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án, nhóm nghiên cứu phát triển khí tài quân sự công nghệ cao mới bắt đầu được hình thành với khoảng 30 người. Năm 2016, Tập đoàn ký quyết định thành lập tạm thời Viện Hàng không Vũ trụ Viettel để nghiên cứu Đề án. Đến năm 2017, Bộ Quốc phòng ký quyết định thành lập chính thức Viện Hàng không Vũ trụ Viettel. 

Khi mới bắt đầu nhận nhiệm vụ, tôi hay các đồng nghiệp trong Viện Hàng không Vũ trụ Viettel không bao giờ nghĩ đến việc sẽ được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Chúng tôi chỉ biết mình đang có một sứ mệnh vô cùng thiêng liêng, cao cả mà Đảng, Nhà nước và Quân đội đã giao cho Viettel.

Chúng tôi cũng háo hức vào thời điểm mới nhận việc. Vì đây là việc khó. Từ khi đất nước được thống nhất, lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã có ước mơ làm chủ khí tài quân sự hiện đại để bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, sau thời gian dài với nhiều đề án chưa được như kỳ vọng, Viettel đã được tin tưởng giao phó.

Thực tế, chỉ cần có nhiệm vụ, chúng tôi đều bắt tay vào làm. Đã làm thì làm ngày làm đêm với tinh thần là làm để ra vấn đề, để thành công, chứ không hề nghĩ làm xong phải được tặng thưởng, quân hàm hay danh hiệu. Điều đó không phù hợp với lý tưởng của VTX.

- Hành trình nào đưa VTX tới quyết định tự chủ việc sản xuất khí tài quân sự hiện đại?

Tôi có vinh dự góp mặt tại cuộc họp của Quân ủy Trung ương có sự tham dự của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, và cố Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh. Trong cuộc họp này, nguyên TGĐ Tập đoàn Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh Viettel không sợ các thử thách.

Lúc ấy, chúng tôi thấy đây là việc đầy thách thức. Đội ngũ Viettel không hề có kinh nghiệm, kiến thức về khí tài quân sự hiện đại. Nhưng người Viettel có gene làm chủ, từ viễn thông, mạng lưới di động, đến hệ thống quản lý và bảo vệ vùng trời quốc gia, người Viettel đều tự nghiên cứu để chủ động. Nếu mua hoặc chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng công nghệ cao, tất cả các sản phẩm đều có thể tiêu tốn đến cả tỷ USD.

Ngày đó, VTX có một dự án mà nếu ký với đối tác nước ngoài thì sẽ tốn rất nhiều tiền, chuyển giao công nghệ trong 10 năm. Viettel sẽ nhận được 200 sản phẩm và một số nhà máy lắp ráp từ các linh kiện rời được sản xuất từ nước ngoài. Nếu lựa chọn làm theo cách này, thì sau 10 năm, chúng ta sẽ biết làm ra dây điện, sản xuất được thân vỏ của khí tài quân sự hiện đại, biết tích hợp sản phẩm theo những module được cung cấp sẵn. Và chỉ cần đối tác ngừng cung cấp là chúng ta sẽ hết sản phẩm.

Nếu chọn cách làm trên, Viettel vẫn chỉ là bên phụ thuộc. Từ quyết định dừng làm việc với đối tác, Ban TGĐ Tập đoàn xác định Viettel phải làm chủ. Điều này theo đúng tinh thần của Nghị quyết Trung ương 08, trong đó công nghiệp quốc phòng đã xác định 5 yếu tố quan trọng: chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại.

Về nguồn lực con người, Bộ Quốc phòng cũng tạo điều kiện điều động một số nhân sự trong các viện nghiên cứu của Quân đội cho VTX, cung cấp hạ tầng để xây dựng nhà máy. Ngoài ra, Viện được quan tâm, tạo điều kiện về cơ chế chính sách để thu hút, gìn giữ, trả lương cho người tài và có được những nhân sự chuyên ngành khoa học công nghệ từ các tập đoàn hàng đầu như Boeing, NASA, Airbus,... Các kỹ sư được đào tạo tại các nước có nền công nghiệp quốc phòng phát triển như Nga, Anh, Pháp, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Bulgaria cũng về VTX làm việc.

Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng thường xuyên họp, chỉ đạo sát sao để giúp đơn vị tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Đấy là sự may mắn và cũng là niềm vinh dự của VTX.

NHỮNG ĐIỂM TỰA SỨC MẠNH

- Điều gì quan trọng nhất trong quá trình VTX vượt qua được hàng loạt việc khó?

Tôi cho rằng đầu tiên là niềm tin. Niềm tin của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quân đội vào việc Viettel có thể làm được. Với các đơn vị khác thì không có nhiều cơ hội để làm lại. Nhưng ở Viettel, chúng tôi có cơ hội để làm điều ấy.

Khí tài quân sự công nghệ cao là lĩnh vực đặc thù hoàn toàn và rất phức tạp. Có những lần VTX đã làm đúng mọi thứ, những thử nghiệm vẫn gặp vấn đề. Nhưng nhờ niềm tin và sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo các cấp và Tập đoàn, VTX luôn có cơ hội được làm tiếp để có được thành quả như ngày hôm nay.

Điều quan trọng thứ nhì là nhiệt huyết. Với anh em VTX, đây là nhiệm vụ thiêng liêng và cao cả. Chúng tôi rất thích bài hát "Tổ quốc gọi tên mình". Khi Tổ quốc giao nhiệm vụ, việc của chúng tôi là tập trung làm và phải làm bằng được bất chấp những thử thách có khó khăn đến mức nào.

Bên cạnh đó, VTX đóng vai trò tiếp bước sứ mệnh của thế hệ trước. VTX đâu thể biết điều gì đang chờ đợi mình phía bên kia, là bầu trời rộng mở hay là danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. Khi khó, gặp núi phá núi, gặp cây phá cây, gặp hầm đào hầm. Cứ đi là thành đường. Đấy là điều VTX đã làm trong suốt 10 năm qua.

VTX giờ đã nghiên cứu, chế tạo và nghiệm thu thành công được các sản phẩm vũ khí chiến lược công nghệ cao. Sự quan tâm, niềm tin của không chỉ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng cùng sự quyết tâm của lãnh đạo Tập đoàn qua các thời kỳ là niềm vinh dự, tự hào của chúng tôi.

- Có thời điểm nào anh gặp căng thẳng vì việc quá khó không? Tình huống nào đáng nhớ nhất với anh trong suốt gần 10 năm qua?

Có người hỏi tôi là thử nghiệm hàng trăm lần rồi thì giờ chắc là đã thoải mái và tự tin lắm. Tự tin đúng là có, nhưng lo lắng và căng thẳng cũng luôn ngự trị. Vì trong lĩnh vực này, không ai nói hay được cả. Nhiều cường quốc đem sản phẩm ra thử nghiệm cũng vẫn có xác suất gặp lỗi.

Để đạt được thành công như thời điểm hiện tại, được nghiệm thu và đưa vào trang bị các sản phẩm khí tài chiến lược công nghệ cao đáp ứng yêu cầu của Bộ Quốc phòng đề ra, VTX đã phải trải qua rất nhiều lần thử nghiệm thất bại trong quá khứ. Nhưng với VTX, thất bại chỉ càng khiến các nhân sự say mê, tìm tòi sửa lỗi, rút ra bài học để trở nên hoàn thiện hơn. Trong từ điển của người VTX không có 2 chữ “thất bại”. Chúng tôi luôn nghĩ mình sẽ thành công chinh phục mọi nhiệm vụ được giao.

Lần căng thẳng nhất có lẽ là khi nguyên Phó TGĐ Tập đoàn Hoàng Sơn nhận định VTX phải làm chủ được toàn bộ thành phần lõi trong sản phẩm khí tài và muốn giao cho đơn vị khác. Tôi khi đó đứng dậy xin cho VTX làm tiếp và quyết tâm làm bằng được và bằng mọi giá. Đâu đó tôi có lo lắng, nhưng sâu bên trong tôi cùng các anh em của VTX rất tin với những kinh nghiệm đã có, với nền tảng công nghệ và đội ngũ nhân sự, chúng tôi là đơn vị tốt nhất có thể chinh phục thử thách.

- Có thách thức nào lớn hơn mà anh thấy VTX cần để duy trì vị thế và xa hơn là chinh phục các cột mốc mới?

Thách thức là phải xây dựng được các cái quy trình kiểm duyệt, giám sát chất lượng để đảm bảo độ tin cậy cao nhất. Trong lĩnh vực quốc phòng, độ tin cậy và ổn định là yếu tố bất kỳ quốc gia nào cũng hướng tới. Không có cách nào khác để có được điều này ngoài việc chúng ta phải tự xây dựng bằng các quy trình, công nghệ và máy móc, trang thiết bị. Phần lớn trong số đó là tự VTX sản xuất.

Trong tương lai, VTX cũng hướng tới việc làm ra những sản phẩm tiên tiến hơn nữa, tiếp cận với những quốc gia có nền tảng quốc phòng hàng đầu. Gần đây cả thế giới có nói về AI, VTX thực tế đã áp dụng AI từ rất lâu. Từ thời còn là Viện Nghiên cứu và Phát triển, chúng tôi cũng đã áp dụng AI cho những sản phẩm của đơn vị. Bản chất nếu không có AI tự học máy, chúng ta sẽ không thể mô phỏng được các điều kiện thực ngoài thực tế.

Về công nghệ nói chung, VTX vẫn luôn áp dụng các công nghệ mới để tạo ra các sản phẩm mới với yêu cầu cao. Vì trong thời đại này, chúng ta luôn phải thông minh hơn, cao hơn, nhanh hơn, chính xác hơn, uy lực hơn để phù hợp với bối cảnh thế giới trong thời gian qua.

- Khoảnh khắc nào anh tự hào nhất?

Tự hào theo kiểu tự kiêu thì không. Nhưng phấn khích thì có mỗi khi sản phẩm đi trúng mục tiêu. Tuy nhiên, càng về sau này những xúc cảm ấy càng ít đi. Vì giờ chỉ cần nghe tiếng trong không khí là đã có thể đoán được sản phẩm sẽ thành công hay thất bại. Dưới góc nhìn của tôi, đấy cũng là một yếu tố để biết VTX đã thành công và nâng cao tiềm lực quốc phòng, góp phần bảo vệ Tổ quốc.

- Cảm ơn Viện trưởng và chúc VTX luôn chiến thắng trong mọi nhiệm vụ!